Dublin'de Kiralık Ev Aramak

Dublin'de kiralık ev bulmak yapılacaklar listesinin en başında yer alıyor. Kiraların Avrupa şehirlerine göre yüksekliği, ev arzının sorunlu olması, olanların da sağladığı imkanların kısıtlı olması (ısıtmanın antika olması, bulaşık makinasının nadir bulunması gibi), şehirdeki toplu ulaşımın çok yetersiz olması gibi etkenler elbette herkesin en başta gözünü korkutuyor. Fakat görebildiğim kadarıyla eninde sonunda bir şekilde herkes ilk başta düşündüğünden daha iyi bir ev bulabiliyor. O yüzden umutsuzluğa kapılmanıza yol açacak yorumlara çok takılmayın.

Eğer şanslıysanız buraya taşınan bir çok kişi gibi ev ararken sizin için sirketiniz tarafindan ayarlanan 1 aylık geçici ikamette kalıyor olabilirsiniz.  Yine de bazı şirketler bunu sağlamıyor ve gelmeden önce geçici kalacak yeri ayarlamak da yine size kalmış. Bunu büyük ihtimalle airbnb ile çözeceğiniz için o noktaya girmiyorum. Gelmeden önce buradaki bazı acentalar ile iletişim kurarak ev kiralayanlar da var elbette fakat ben genel çoğunluğun izlediği yöntem hakkında ipuçları vermeye çalışacağım.

Nasıl ev aramalı ve nerelerden bakmalı, hangi mahalleler yaşamak için en uygundur sorularının cevabı da elbette bütçeye, beklentiye ve işyeri lokasyonuna göre değişiyor. Eger çocuğunuz okula gidiyorasa onun gideceği okulun lokasyonu da bir diğer kriter.

Şehrin tek reliable ve hızlı toplu ulaşım seçeneği DART isimli tren olduğu için, şehir merkezinde çalışanlar için DART istasyonlarına yürüme mesafesindeki bölgeler ilk hedef haline geliyor.

Diğer raylı ulaşım alternatifi olan LUAS tramvay hatlari ise DART'a göre hem yavaş, hem sık duraklı hem de şehir merkezinde vardığı yer Grand Canal Dock bölgesine bir miktar uzak, dolayısıyla Grand Canal bölgesinde çalışıyorsanız buradan tekrar ya yürüme, ya otobüs ya da Dublin Bike ile işyerine ulaşmanız gerekiyor.

Bunların yanı sıra Dublin Bus maalesef halen gerek dakiklik gerek yoğun trafik yüzünden oldukça yetersiz ve güvenilmez kalıyor. Uzun bir süredir otobüs ulaşım ağını baştan aşağı yenileme ve daha kullanışlı hale getirme planı var, bu gerçekleşirse bir umut otobüsler daha güvenilir bir hale gelebilir, ama şu haliyle otobüs ancak çok çok zorunda kaldıkça kullanılan bir ulaşım aracı.

Ayrıca Dublin'de kiralanan evlerin %90'ı (belki daha fazlası) eşyalı olduğu için, şayet kendi eşyalarınızı getiriyorsanız seçenekleriniz daha da azalacaktır.

Eşyasız diye kiralanan evlerde dahi beyaz eşyaların olacağını ve ev sahibinin bunları çıkarmayacağını da göz önüne almalısınız.

Buraya gelmeden önce burada yaşayanlardanve şirketinizden aldığınız tavsiyelerde veya internette yaptığınız araştırmalarda belli mahallelerde ev bakmanız, belli başlılarından da kaçınmanız öneriliyor.

Bu yapılırken de genelde Dublin'i bir nevi posta kodlarina gore bolgelere ayıran postal districtler refere ediliyor. 

Fakat bu postal districtler şehre aşina olmayanlar için çok açıklayıcı değil. Bazen de çok genel manada, "güney Dublin iyidir", "kuzey Dublin ise karışık" gibi genellemeler duyuyorsunuz. Fakat tahmin edebileceğiniz gibi, güney var güney var, kuzey var kuzey var. Dublin'in güneyinde yer alıp da ev kiralamaktan imtina etmek isteyeceginiz semtler varken, kuzeyde olup oldukça nezih ve kalburüstü olan semtler mevcut.

Bir diğer kriter de elbette komşularınız ve genel "local community feeling". Aklınıza şu sorular gelebilir; mahallede yaşayanlar nasıl bir sosyo ekonomik seviyede, genelde ileri yaşlı emekliler mi yaşıyor yoksa genç çocuklu çekirdek aileler mi yaşıyor ya da göçmenlere bakış nasıl? 

Postal districtlere atlamadan önce aşağıdaki haritaya bir göz atalım.

Dublin Haritasi ve Belli Basli Semtler

https://volunteersouthdublin.ie/

Bu haritada şehri ortadan batıdan doğuya geçen Liffey nehrinin ayırdığı kuzey ve güney Dublin ayrımını görüyoruz.

Bu haritada Dun-Laoghaire Rathdown diye gösterilen bölge Dublin City Council'in(Dublin Belediyesi) dolayısıyla postal districtlerin dışında yer alıyor. 

Şimdi de postal districtleri ile raylı sistemleri gösteren haritayı görelim, bu haritada kıyıda kuzey güney aksında DART (Tren duraklarını) ve ayrıca kesikli çizgiler ile Luas (tramvay) hatlarını görüyoruz:

Dublin Bolgeleri, Tren ve Tramvay Hatlari

dublin-postal-code-map.png

Son olarak 2016 da hazırlanmış bir harita paylaşmak istiyorum, şehrin semtlerini ortalama gelire göre değerlendiren, daha koyu alanlar daha yüksek geliri belirtiyor.

Dublin'i sosyo-ekonomik haritasi kaynak A portrait of Dublin

Şimdi bu haritalar üzerinden muhitler hakkında tamamen benim yalnız 4 yıllık gözlemlerim, duyumlarım ve tecrübelerime dayanan tamamen öznel fikirlerimi belirtmek isterim. 

D1 D2 City Center

Dublin' bekar olarak gelenlerin doğal olarak ilk baktıkları ve tercih ettikleri bölge şehir merkezi. Eğer işyeri Grand Canal Dock bölgesindeyse, bu civardan başlayıp, kuzeyde Spencer dock vs yeni apartman yerleşimlerinde paylaşımlı oda şeklinde ev tutmayı tercih ediyorlar. Bu bölge için söyleyebileceğim Connolly Station çevresi ve kuzeyi ile, Parnell caddesinden itibaren kuzeye doğru zorunda kalmadıkça tercih edilmemesi. Aynı şekilde East Wall çevresi de Liman bolgesine yakinligi sebebiyle pek onerilmiyor.

Güneye doğru 
D4 - Ballsbridge, Sandymount, Ranelagh, Rathmines

Şehrin güneyde kalburüstü semtleri. Georgian, Victorian dönem tarihi evlerin ve 200 yıllık sokakların olduğu, büyükelçiliklerin bulunduğu, bakan, bürokrat ve politikacıların, akademisyenlerin vs yaşadığı mahalleler. Her ne kadar böyle olsa da kiralık olarak burada içi yenilenmiş bir house (mustakil evleri kastediyorum) bulmak büyük şans işi. Bulsanız ya ısınmasında üzebilir, ya da yüksek tavanlı şömineli oturma odanızdan, minicik bulaşık makinesi koymaya yer olmayan mutfağınıza bakıp pisman olabilirsiniz:)

Biraz güneybatıya doğru Donnybrook, Milltown Windy Arbour (University College Dublin) çevresi de yine UCD öğrencileri ve personeli tarafından revaçta olduğundan, güzel olması yanında fiyatların elbette orantısız boyutta yükselmesine sebep oluyor.

Dun Laoghaire Rathdown- Blackrock, Monkstown, Dun Laoghaire, Dalkey, Killiney 

Evet kendi yaşadığım semte kıyak geçmezsem olmaz, ama bu bölgeler bana ve bir çoklarına göre aileler için Dublin'in en yaşanılası yerlerinden biri. Dart istasyonlarının olması, sahile yakınlık, sakinlerinin göçmenlere karşı genel olumlu tavrı yanında Dun Laoghaire'nin bir zamanlar Dublin'in ana limanı işlevi görmesinden gelen tarihi dokusu ve sayfiye yeri atmosferi gibi sebepler yüzünden şehir merkezinde çalışıp şehir keşmekeşinden uzakta yaşamak isteyenlerin en çok rağbet gören bölgeler de buralar haliyle. Yalnız bu bölgede de yine eli yüzü düzgün kiralık bir house bulmak baya bir şans işi. O yüzden apartmanlardan yana şansınızı denemek isterseniz, DLR merkezde Harbour View, Pavillion, Honeypark, Cualanor, Fairway gibi sitelere göz atmanızı önerebilirim.

Biraz daha içlere doğru Stillorgan, Cabinteely, Dundrum da yine oldukça nezih, ailelerin tercih ettiği, ferah semtlerde, daha yeni ve yapılı house bulma ihtimaliniz de daha çok yükseliyor. Bu bölgeden DARTa ulaşım mümkün değil, daha çok Green Luas'a ya da otobüslere ulaşabiliyorsunuz. Gördüğüm kadarıyla işyerleri Sandyford, Leopardstown civarında olanların tercih ettiği muhitler.

Terenure, Kimmage, Harold's Cross - 

Genel olarak ailelerin yaşadığı ve benim hiçbir fikrimin olmadığı semtler, burada yaşayan göçmen kimseyi tanımıyorum neden rağbet edilmediği konusunda ise fikrim yok. Çalıştığım şirkette epey bir Irlanda'li ise bu bölgelerde yaşıyor.

Terenure'nin daha güneyinde Rathfarnam, Ballinteer nispeten daha yeni yerleşim yerleri ve göçmenlerin tercih ettikleri bölgeler.

D24 Tallaght, Clondankin, Citywest

Tallaght bir sekilde isminden dolayi pek olumlu olmayan bir üne sahip. Bakıldıgı zaman harita uzerinde oldukca geniş bir alan kaplıyor ve her bölgesinin bu kötü ünden aynı derecede nasiplenmesi bir talihsizlik gibi. Eskiden beri mi öyleydi, hızlı şehirleşme ile mi öyle oldu bilmiyorum ama civardaki industrial estate'lerin bunda etkisi oldugu acik. Özellikle belli bir iki bölgesinde anti-social behavior Dublin'in geri kalanina gore ya çok yaygın ya da medya'da cok yer buluyor. Özetle fiyatlar fena gözükmüyor, hem Red Luas da var, evler de yeni gibi diye tercih etmeden once bunlari gozonune almanizi onerebilrim. Yine de dedigim gibi bu bölgelerden epey uzakta olup bir şekilde adresi Tallaght diye geçen yeni yerleşimler oldugunu da hesaba katmak gerek, nispeten uygun fiyatlara gayet guzel mustakil evler bulmak olasi.

D10 D12 Drimnagh, Crumlin, Walkinstown

Bu mahalleler de epey eski semtler olmalari yaninda anladigim kadariyla tarihsel olarak sehir genislerken daha dusuk-orta gelirli ailelerin yerlestigi semtler olagelmis. Medya'da UFC dovuscusu Conor McGregor'un buyudugu semtler olmasi ve buradaki "cetelerin" hikayesinin arada sirada yer almasi da bu unu pekistiriyor. Burada sehirdeki uc cocuk hastanesinden biri bulunuyor, yolum dusup de dolastigim da Dublin'in geri kalanindan cok da buyuk bir fark gorememistim. Bu gibi sebeplerden olsa gerek Dublin'e tasinanlar icin tavsiye edilen semtlerin basinda gelmiyorlar.

D8 Kilmainham, Islandbridge

Bu bölge de ev aramaya başlayınca şehre yakın olması sebebiyle dikkatinizi çekebilecek bir bölge ama ben açıkçası pek tavsiye edemiyorum. Şaşırtıcı derecede güzel evlere denk gelebilirsiniz, ya da Heuston Station civarı yeni apartmanlar vs var. Fakat bu bölge ile, şehir merkezi arasında kalan kısım (Guinness Storehouse ve çevresi St James Hospital bölgesi) özellikle geceleri oldukça tekinsiz hale gelen bölgeler. O yüzden ev tutmadan önce gece vakti St Patrick Cathedral'den bu bölgeye bir yaya yürümeyi öneririm:) 

D15 Blanchardstown, Castleknock West Dublin

Bir diğer ilginç district. Blanchardstowndaki viewing appointment'a şirketten "orada yaşarsan sabah trafiğinde işe gelmeyi unut, hayata küsersin" dedikleri için iptal edip gitmemiştim. Fiyatlar uygun, belli semtleri daha iyice,  ve oldukça büyük bir alışveriş merkezi var. Eğer işyeriniz şehrin batısındaysa tercih edilebilir. 

Şimdi biraz kuzeye bakalım:

D11- Finglas, Ballymun

Gelenlerin kaçınması gereken yerlerin başında gelen bölge. Evet Finglasin belki yalnız belli bir bölgesi Polisin girmek istemeyeceği bölge:) ve kuzeye M50ye Santry civarına doğru yeni yerleşimler de uygun bütçeye karşılık fena olmayan evler bulma imkanı veriyor gözükebilir ama çok zorunda kalmadıkça önermiyorum.

D9- Drumcondra, Beaumont

Finglasla haritada dip dibe gözükmesine rağmen oldukça çok sevimli nezih ve köklü semtler. Özellikle Botanic Park ve Üniversite çevresi çok güzel. Fakat güneyde UCD gibi fiyatlar da bir o kadar yüksek o yüzden zaten fiyat/bütçe oranında makul bir yer bulmak çok zor, o yüzden de göçmenler pek rağbet etmiyor.

D3-D5-D13 Clontarf, Raheny, Howth,Sutton

Kuzeyin nezih semtleri. Genelde evler eski, küçük ve fiyat olarak güneyden farksız. Elbette Howth ve Suttondaki villaları ayrı tutuyorum :) DART hattında olması bir avantaj ve işyerimden bana Donaghmede vs de önerilmişti.

Clongriffin Balgriffin

Bu bölgeler de çok geniş alana yayılan ve 2000li yillardan sonra imara açılmış ve göz alabildiğine konut yapılmış alanlar. 2008 krizinin vurmasıyla bazı kısımları yarım kalmış fakat sonradan başlamış ve tamamlanmış durumda. Tren istasyonuna yakınlığı, konut arzının bolluğu ve fiyatların bir nebze uygun olması rağbet görmelerine sebep oluyor. 

Portmarnock Malahide

Kuzeydeki epey nezih iki semt, Dart kullanacaksanız ya da işyeriniz kuzeydeyse tercih edilebilecek bölgeler.

Diğer Dublin Commuting Towns

Bray, Greystones

Greystones çok güzel bir semt ve Dart'ın son durağı. Esnek bir işyerindeyseniz tercih edilebilir. Bray ise nedense pek önerilmiyor

Skerries, Rush, Donabate, Balbriggan

Buralara Dart yok ama commuter Train var. Skerries aralarında en güzeli. Fakat Dublinden epey izole kalabilirsiniz.

Daft.ie, Myhome.ie arama yaparken

Aşağıda 2 yıl önce buraya taşınan bir arkadaşla paylaştığım bir kaç tüyoyu ekliyorum. Yalnız şu an ki güncel durum anlattığım kadar var mı emin değilim. Pandeminin ortasındayız, eskisi kadar çok ev değiştiren, değiştirmek isteyen olmayan bir durumda işler daha mı kolaylaştı yoksa zorlaştı emin değilim. Her halükarda genel fikri verebileceği kanaatindeyim.

Biz ev bakarken öncelikle bütçemize göre bize önerilen ve gözümüze kestirdiğimiz neighbourhoodlara bakalım dedik. Ama bu yontem pek etkili olmadı. Özellikle Daft'in calışma ve filterlama sisteminden midir bilmiyorum ama bu şekilde tüm evleri görmek mümkün degildi. 

Bana kalırsa en efektif yöntem şu. Üst ve alt bütçe limiti koyup, min yatak odası sınır koyup (öğrenciler için verilen oda ilanlarını elemek için)apartman house flat aratmak. Daft.ie yeni harita üzerinde gör özelliği de eskisine göre daha iyi çalışır hale geldi böylece çok hızlı bir şekilde

mahalleler ve fiyatlar hakkinda genel bir fikir edinebilirsiniz. Ardından da mahalle mahalle bakmak. Örneğin daft'a girdiniz, Ballsbridge mahallesine girip tüm evlere bakmak. Böylece bir mahalledeki o anki sezona göre ev arzını ve fiyat değişimini daha iyi anlamak mümkün. Zaten her gün çıkan ilan sayısı çok az. 

Bu fikir edinildikten sonra, yapılacak en pratik şey belli kriterlerle email alert kurmak. Bu cok onemli. Cunku oyle ki bazen alert gelmesiyle ilanin kalkmasi bir oluyor. Sayısız ev sahibi/agenttan duydugum bir şey bu, sabah ilana çıkıp gelen telefon/mail nedeniyle öğlen ilanı kaldiriyorlar, gelenler arasindan illaki birisi cikar diye.

Viewing için güzel bir önyazi hazıirlamanız iyi olacaktır. Örnek bir ön yazı template'i şu şekilde:

Dear ...
I am interested for renting your property and would like to view it at earliest convenience please.

I am a `occupation" and work at "company",

ben buraya linkedin profilimi koymustum.

varsa My spouse is a "occupation" varsa linkedin profili.

We are currently living at .... Burası onemli otelde, gecici apartta ya da arkadaşınızda bile kalıyorsanız bunu belirtin.

I have a reference letter from my company, as well as from our landlord if you are interested.
(ben otelde air bnbde kaliyorum?, Olsun isteyin ve ne zamandir kaldiginiza dair bir yazi versinler. gecici apart dairede kaliyorsaniz yine ayni sekilde isteyin. arkadasinizda kaliyorsaniz arkadasiniz yazsin, cunku buyuk cogunlugu var mi yok mu ona bakiyor sadece). Ben gelmeden türkiyedeki landlord'dan da yazı getirmiştim.

We look forward for your response to arrange a viewing,

Kind Regards,

Viewing'e gittiniz evi beğendiniz ve teklif vereceksiniz. Türkiye'dekinin aksine fiyat genelde istenilen altına değil üstüne doğru gitme olasılığı var. O yüzden agenta eve talip olurken fiyatı yükseltme isteğiniz olup olmadığını bildirebilirsiniz. Çoğu mahallede kira arttırma limiti var, bu yüzden büyük ihtimal ilan değeri bu seviyede olabilir ama değilse ama talip çoksa bu seviyeye kadar yükselme ihtimali var.

Agent/Ev sahibi evi size verecekse sizden istediği belgeleri söylüyor (iş yerinden yazı, payslip, mevcut aadres, pasaport fotokopisi pps numarası vs gibi epey kişisel bilgiler istenebiliyor). Genellikle 1 kira depozito ve 1 aylık kira peşin ödüyorsunuz (ilk evimizde bizden iki kira depozito istenmişti).

Herşey yolunda giderse anahtarı aldığınızda derin bir oh çekebilirsiniz.